کارگزاری چیست؟ چگونه یک کارگزار مناسب انتخاب کنیم؟

همواره یک راه مناسب برای کسب ثروت، سرمایه‌گذاری است که انتخاب یک بازار مناسب را می‌طلبد. در میان بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری، بورس اوراق بهادار به عنوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد کشور، توانسته با کسب بالاترین بازدهی در میان بازارهای دیگر، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کند. ورود به دنیای بورس، دریافت کد بورسی و خرید و فروش سهام، مستلزم انتخاب یک کارگزاری رسمی است که در این مقاله به معرفی آن، خدمات قابل ارایه و چگونگی انتخاب یک کارگزار مناسب برای شروع سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.


کارگزاری چیست؟
 
کارگزاری (Broker) به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در بورس، پل ارتباطی بین سرمایه‌گذار و بازار سرمایه است که بدون حضور آن بورس هیچ معنا و مفهومی ندارد. در واقع کارگزاران اشخاص حقوقی یا بنگاه‌های معاملاتی هستند که به نوعی کننده سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه محسوب می‌شوند و خرید و فروش سهام توسط آنان صورت می‌گیرد. به این ترتیب که به کنندگی از مشتریان اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار و سایر خدمات در بازار سرمایه مانند مشاوره سرمایه‌گذاری، بازارگردانی، آموزش سهامداران و... می‌پردازند و در ازای خدمات ارایه شده به مشتریان، کارمزد معاملاتی یا کمیسیون دریافت می‌کند.
کارگزاری‌ها برای حضور در بازار سرمایه باید مجوز تاسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کنند و به عضویت کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار نیز درآیند. سپس صلاحیت حرفه‌ای کلیه اعضای هیات مدیره و مدیر عامل شرکت‌های کارگزاری باید به تایید سازمان بورس برسد و به این منظور صلاحیت‌های علمی، تجربی، عمومی و تحصیلی متقاضیان نیز بررسی می‌شود.
افرادی که  به عنوان نیروی کار در کارگزاری‌ها مشغول به فعالیت هستند، افرادی ماهر، با تخصص و آشنا به مسایل مالی هستند که نسبت به شرایط اقتصادی کشور، بازار سرمایه و اوراق بهادار و... شناخت دارند. این افراد با تسط بر قوانین و مقررات، بهترین تصمیم را برای خرید و فروش اوراق بهادار و کالا در معاملات بورس‌ و بازارهای خارج از بورس برای مشتریان انجام می‌دهند. همه معاملات شرکت‌های کارگزاری توسط معامله‌گران آن‌ها که دارای گواهینامه حرفه‌ای هستند، انجام می‌گیرد.

خدمات کارگزاری‌ها

معاملات اوراق بهادار؛ خرید و فروش سهام، حق تقدم سهام، اوراق بدهی، اوراق مشتقه و معاملات آتی و... در بازار سرمایه، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی.
بازارگردانی اوراق بهادار؛ این عمل با کسب مجوزهای لازم عرضه و تقاضا در بازار سرمایه همراه است و از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری می‌کند.
خدمات مالی؛ ارایه اطلاعات مربوط به برگه سهام (ورقه بهادار)، معامله، سفارشات خرید و فروش و ناشر ورقه بهادار به سرمایه‌گذاران.
تعهد پذیره‌نویسی؛ انجام تعهد خرید اوراق بهاداری که ظرف مهلت «پذیرهنویسی» به فروش نرسیده است.
خدمات مشاوره‌ای؛ ارایه خدمات مشاوره‌ای به شرکت‌های پذیرش شده در بورس یا فرابورس جهت نحوه انتشار اوراق، ارایه خدمات و نظرات مشورتی به سرمایه‌گذاران(در رابطه با سبدگردانی و اوراق با درآمد ثابت و...).
خدمات پشتیبانی؛ پشتیبانی و راهنمایی حرفه‌ای مشتریان در کارگزاری‌ها از اهمیت بالایی برخودار است. چرا که نارضایتی مشتری، عدم پشتیبانی درست او و رسیدگی بی‌حوصله و سریع به مشکلات، منجر به ضرر و زیان خواهد شد. بنابراین رضایت مشتری باید در الویت بوده و کارگزاری‌ها تلاش کنند که پاسخ‌دهی اپراتور و یا پشتیبانی برخط صحیح، دقیق و با حوصله‌ای را طرح‌ریزی کنند.

ارایه سامانه معاملات برخط (آنلاین)

ارایه سامانه برخط با سرعت بالا و ابزارهای به روز یکی از خدمات مهم کارگزاری‌ها به مشتریان است. بعید به نظر می‌رسد شرکتی بدون ارایه این سامانه بتواند مشتریان زیادی داشته باشد. ثبت آنی سفارشات خرید و فروش به صورت برخط، مشاهده سبد سهام به همراه سود و زیان آن، مشاهده دقیق گردش حساب، درخواست واریز و برداشت پول به صورت برخط و... حداقل امکانات یک سامانه است که کارگزاری به مشتریانش ارایه می‌دهد. علاوه بر آن چنان‌چه کارگزاری امکاناتی مانند یکپارچه بودن سیستم معاملاتی اوراق بهادار با سایر قسمت‌ها، امکان انجام معاملات سریع و....ارایه دهد یک مزیت محسوب می‌شود.
اعتبار معاملاتی؛ بعضی از کارگزاری‌ها براساس قوانین مخصوص به خود متناسب با سطح گردش معاملاتی سرمایه‌گذار(میزان خرید و فروش)، اعتبار معاملاتی به آن‌ها ارایه می‌دهند که این مورد می‌تواند باعث جذب سرمایه‌گذار به کارگزاری شود.
تخفیف کارمزد؛ همان‌طور که بالاتر اشاره شد کارگزاری‌ها بابت خدمات ارایه شده به سرمایه‌گذاران، مبلغی را تحت عنوان کارمزد دریافت می‌کنند که میزان آن توسط سازمان بورس تصویب شده است. گاهی ممکن است بعضی از کارگزاری‌ها تمایل داشته باشند در کارمزد دریافتی خود تخفیفاتی را برای سرمایه‌گذار لحاظ کند تا مشتریان بیش‌تری جذب کند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبد گردانی؛ برخی از کارگزاری‌ها به منظور ارایه خدمات به افرادی که دانش و یا زمان کافی جهت سرمایه‌گذاری ندارند، بهطور منحصر صندوق‌های سرمایه‌گذاری را طراحی کرده‌اند. به این ترتیب که سرمایه‌گذاران با سپردن پول خود به این صندوق‌ها، خرید و فروش سهام برایشان انجام شده و موفق به کسب سود خواهند شد. هم‌چنین این دسته از سرمایه‌گذاران می‌توانند سرمایه‌گذاری خود را به سبدگردان‌ها که افرادی متخصص و مورد تایید سازمان بورس هستند سپرده و با خیال راحت از سود حاصل از آن بهره ببرند.

چگونه یک کارگزار مناسب انتخاب کنیم؟

انتخاب یک کارگزار مناسب از اهمیت بالایی برخودار است. در ابتدای کار باید اطمینان حاصل کرد که کارگزاری مورد نظر تمام مجوزهای لازم را بسته به نیاز شما داشته و جزو کارگزاران فعال به شمار می‌رود یا خیر. در مورد خدمات کارگزاری تحقیق کرده و ارزش افزوده قابل ارایه کارگزاری به مشتری را بررسی کنید. فعالیت در بازارهای مختلف بورس، فرابورس، کالاو انرژی، محل قرارگیری شعب، تعدد شعب و دسترسی آسان به آن، مشتری مداری، کسب رتبه بالا در رتبه بندی سالانه، عملکرد مطلوب سامانه معاملات برخط، پشتیبانی حرفه‌ای و مناسب به مشتریان، ارایه خدمات مشاوره‌ای و... از مواردی است که به هنگام انتخاب یک کارگزار بسته به نیاز سرمایه‌گذار باید به آن دقت شود.
انتخاب یک کارگزاری مناسب بستگی به شرایط سرمایه‌گذار نیز دارد. یعنی ابتدا سرمایه‌گذار باید بداند چه نیازهایی دارد و بعد با توجه به آن بهترین گزینه را انتخاب کند. بنابراین انتخاب یک کارگزاری مناسب برای هر فرد متفاوت است. به عنوان مثال برخی کارگزاری‌ها بیش‌تر بر روی ارایه خدمات به مشتریان حقوقی تمرکز داشته ولی برخی دیگر برای سرمایه‌گذاران حقیقی وقت و انرژی بیش‌تری می‌گذارند. با در نظر گرفتن موارد ذکر شده می‌توان کارگزاری متناسب با شرایط خود را پیدا کنیم.

سخن آخر
 
در حال حاضر 115 کارگزاری فعال با رتبه‌بندی‌های متفاوت در سطح کشور فعالیت می‌کنند که برخی از آن‌ها زیر نظر بانک‌ها قرار داشته و در تمام شهرهای ایران امکان ثبت نام برای مشتریان فراهم کرده‌اند. سرمایه‌گذار باید با بررسی فاکتورهای ذکر شده به راحتی بتواند کارگزاری مناسب خود را انتخاب کند. البته انتخاب بهترین کارگزاری بورس تا حدی به روحیه سرمایه‌گذار نیز بستگی دارد. شاید یک سرمایه‌گذار خدمات کم‌تر اما مطمین‌تر را ترجیح دهد یا ارایه خدمات متنوع از اهمیت بیش‌تری برایش برخوردار باشد. در نهایت با توجه به نیاز خود و بررسی تمام موارد گفته شده در این مقاله به راحتی می‌توان کارگزاری مورد نظر خود را پیدا کرده و پس از انجام مراحل ثبت نام، شروع به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه کرده و سود کسب کرد.