آشنایی اولیه با بازار آتی کالا
بازارهای آتی کالا در سراسر دنیا سابقه طولانی دارند، اما در ایران سوت آغاز معامله در بازار آتی از سال1387 با معامله شمش طلای یک اونسی زده شد و پس از آن طی 16سال گذشته با استقبال و تقاضای خوبی که از آن به عمل آمد، هرروز گسترده‌تر شد و در حال حاضر گروه‌های مختلف کالایی در بستر بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرند.
معاملات آتی همان‌طور که از اسم آن پیداست، باتوجه به پیش‌بینی‌های آینده‌گر صورت می‌گیرد. یعنی درواقع معامله‌گری که قصد انجام معامله آتی دارد باید روندی در آینده را پیش‌بینی کند و براساس آن وارد معامله شود.
معاملات آتی مناسب چه افرادی است؟
1-افرادی که قصد دارند در آینده کالایی را بخرند و نگرانی بابت افزایش قیمت آن دارند.
2-افرادی مثل کشاورزان که در آینده قصد فروش کالای تولیدی خود را دارند و نگران هستند که قیمت کاهش یابد.
در واقع 2گروه نام برده در بالا، اصلی‌ترین افرادی هستند که در معاملات آتی شرکت می‌کنند و فلسفه پیدایش معامله آتی برای آن‌ها بوده است. اما در حال حاضر گروه‌های دیگری نیز در این بازار فعالیت دارند، یکی از آن‌ها آربیتراژگران هستند که به دنبال کسب سود از اختلاف قیمت کالا در دو بازار مختلف در یک زمان مشخص هستند و دیگری افرادی که نه قصد خرید کالا در آینده را دارند و نه کالایی برای فروش دارند و فقط با تکیه بر قدرت پیش‌بینی خود می‌خواهند از تغییرات قیمتی در این بازار سود ببرند.
چگونه وارد دنیای آتی شویم؟
ورود به بازار آتی بورس کالا در قدم اول نیازمند اخذ کدمعاملاتی است. برای این منظور باید در ابتدا به کارگزاران دارای مجوز معاملاتی قراردادهای آتی در بورس کالا مراجعه کنید و با ارایه مدارک لازم نسبت به اخذ کد معاملاتی اقدام کنید.
در مرحله بعدی و پس از اخذ کد معاملاتی، باید مبلغی را به عنوان وجه تضمین به حساب عملیاتی واریز کنید.
پس از واریز وجه تضمین، سفارش خرید یا فروش خود را از طریق پنل آنلاین کارگزاری خود ثبت کرده و موقعیت خرید یا فروش در بازار آتی را دریافت کنید.
نکته: هر قراردادی یک تاریخ سررسید مشخص دارد، تا زمان سررسید مشتری می‌توانند موقعیت‌های خود را به دفعات جابه‌جا کرده و از این طریق کسب سود کنند.
بررسی مزایای بازار آتی
اهرم، تنوع‌بخشی و پوشش ریسک 3مولفه اصلی هستند که می‌توان از آن‌ها بهعنوان مزایای بازار آتی یاد کرد.
اهرم به صورت بالقوه می‌تواند بازدهی یک سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی را بالا ببرد. تنوع‌بخشی قدرت انتخاب و مدیریت ریسک میان چند گروه کالایی را به شما می‌دهد و پوشش ریسک با توجه به 2طرفه بودن معاملات در این بازار، به این معناست که در زمان‌های صعود و نزول، شما قدرت تغییر وضعیت دارید و می‌توانید با قرارگیری در موقعیت‌های درست به سود برسید.
علاوه بر 3مورد اصلی عنوان شده، موارد دیگری مثل تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای، نقدشوندگی بالا و هزینه‌های جانبی مقرون بهصرفه را می‌توان بهعنوان سایر مزایای این نوع قرارداد نام برد.
بررسی معایب بازار آتی
با وجود تمام مزایای عنوان شده، بازار آتی نیز همانند سایر روش‌های معامله در بازارهای مالی از معایبی برخوردار است. موارد ذیل را می‌توان بهعنوان اصلی‌ترین معایب این بازار نام برد:
پیچیدگی: بازار آتی همانگونه که می‌تواند سودهای قابل توجهی برای سرمایه‌گذاران داشته باشد، می‌تواند کل سرمایه فرد را نابود کند. به همین دلیل ورود و کسب موفقیت در این بازار نیازمند آموزش و کسب تجربه فراوان است.
اهرم بیش از حد: اهرم همانگونه که می‌تواند سود چندبرابری برای معامله‌گر به همراه بیاورد می‌تواند زیان‌های هنگفت هم به همراه داشته باشد. از این رو تاکید بر آموزش دقیق و درست برای استفاده از اهرم در معاملات آتی نیز حایز اهمیت فراوان است، در غیراین صورت نمی‌توان اهرم را بهعنوان مزیت این معاملات برشمرد و باید آن را در زمره معایب بگنجانیم.
مدیریت سررسید قراردادها: معاملاتی که در بازارهای آتی انجام می‌شود هرکدام سررسید خاص و مشخص دارند و به همین دلیل توجه به سررسید آن‌ها مهم است، قیمت قراردادها می‌تواند با نزدیک شدن به سررسید با کاهش همراه شود و معامله‌گران حرفه‌ای برای جلوگیری از ضرر، همواره به سررسیدها توجه ویژه دارند و غالبا با نزدیک شدن به تاریخ سررسید، قراردادهای خود را به یک قرارداد طولانی‌تر منتقل می‌کنند.
تحویل فیزیکی: عدم توجه به زمان سررسید می‌تواند ریسک تحویل فیزیکی برای آن دسته از افرادی که صرفا به دید معامله و کسب سود به قراردادهای آتی نگاه می‌کنند را در پی داشته باشد. چنانچه افراد قبل از تاریخ سررسید موقعیت‌های خود را نبندند یا با موقعیت دیگری جابه‌جا نکنند، ناچار به تحویل فیزیکی کالای خود می‌شوند و باید قیمت توافقی قرارداد را پرداخت کنند.
سخن پایانی و جمع‌بندی
قرارداد آتی توافقی میان خریدار و فروشنده برای معامله یک کالا، اوراق یا سایر دارایی‌ها در آینده است. در این نوع قرارداد خریدار و فروشنده کالا در مورد قیمت و سایر شرایط مرتبط به توافق یکسانی می‌رسند و در جایگاه‌‌های خود قرار می‌گیرند. قراردادهای آتی به خریداران و فروشندگان این امکان را می‌دهد که از نوسان قیمت‌ها سود کنند و بتوانند ریسک معاملات را کنترل کنند.
معاملات آتی همان‌طور که از اسم آن پیداست، باتوجه به پیش‌بینی‌های آینده‌گر صورت می‌گیرد. یعنی درواقع معامله‌گری که قصد انجام معامله آتی دارد باید روندی در آینده را پیش‌بینی کند و براساس آن وارد معامله شود.
معاملات آتی مناسب چه افرادی است؟
1-افرادی که قصد دارند در آینده کالایی را بخرند و نگرانی بابت افزایش قیمت آن دارند.
2-افرادی مثل کشاورزان که در آینده قصد فروش کالای تولیدی خود را دارند و نگران هستند که قیمت کاهش یابد.
در واقع 2گروه نام برده در بالا، اصلی‌ترین افرادی هستند که در معاملات آتی شرکت می‌کنند و فلسفه پیدایش معامله آتی برای آن‌ها بوده است. اما در حال حاضر گروه‌های دیگری نیز در این بازار فعالیت دارند، یکی از آن‌ها آربیتراژگران هستند که به دنبال کسب سود از اختلاف قیمت کالا در دو بازار مختلف در یک زمان مشخص هستند و دیگری افرادی که نه قصد خرید کالا در آینده را دارند و نه کالایی برای فروش دارند و فقط با تکیه بر قدرت پیش‌بینی خود می‌خواهند از تغییرات قیمتی در این بازار سود ببرند.
چگونه وارد دنیای آتی شویم؟
ورود به بازار آتی بورس کالا در قدم اول نیازمند اخذ کدمعاملاتی است. برای این منظور باید در ابتدا به کارگزاران دارای مجوز معاملاتی قراردادهای آتی در بورس کالا مراجعه کنید و با ارایه مدارک لازم نسبت به اخذ کد معاملاتی اقدام کنید.
در مرحله بعدی و پس از اخذ کد معاملاتی، باید مبلغی را به عنوان وجه تضمین به حساب عملیاتی واریز کنید.
پس از واریز وجه تضمین، سفارش خرید یا فروش خود را از طریق پنل آنلاین کارگزاری خود ثبت کرده و موقعیت خرید یا فروش در بازار آتی را دریافت کنید.
نکته: هر قراردادی یک تاریخ سررسید مشخص دارد، تا زمان سررسید مشتری می‌توانند موقعیت‌های خود را به دفعات جابه‌جا کرده و از این طریق کسب سود کنند.
بررسی مزایای بازار آتی
اهرم، تنوع‌بخشی و پوشش ریسک 3مولفه اصلی هستند که می‌توان از آن‌ها بهعنوان مزایای بازار آتی یاد کرد.
اهرم به صورت بالقوه می‌تواند بازدهی یک سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی را بالا ببرد. تنوع‌بخشی قدرت انتخاب و مدیریت ریسک میان چند گروه کالایی را به شما می‌دهد و پوشش ریسک با توجه به 2طرفه بودن معاملات در این بازار، به این معناست که در زمان‌های صعود و نزول، شما قدرت تغییر وضعیت دارید و می‌توانید با قرارگیری در موقعیت‌های درست به سود برسید.
علاوه بر 3مورد اصلی عنوان شده، موارد دیگری مثل تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای، نقدشوندگی بالا و هزینه‌های جانبی مقرون بهصرفه را می‌توان بهعنوان سایر مزایای این نوع قرارداد نام برد.
بررسی معایب بازار آتی
با وجود تمام مزایای عنوان شده، بازار آتی نیز همانند سایر روش‌های معامله در بازارهای مالی از معایبی برخوردار است. موارد ذیل را می‌توان بهعنوان اصلی‌ترین معایب این بازار نام برد:
پیچیدگی: بازار آتی همانگونه که می‌تواند سودهای قابل توجهی برای سرمایه‌گذاران داشته باشد، می‌تواند کل سرمایه فرد را نابود کند. به همین دلیل ورود و کسب موفقیت در این بازار نیازمند آموزش و کسب تجربه فراوان است.
اهرم بیش از حد: اهرم همانگونه که می‌تواند سود چندبرابری برای معامله‌گر به همراه بیاورد می‌تواند زیان‌های هنگفت هم به همراه داشته باشد. از این رو تاکید بر آموزش دقیق و درست برای استفاده از اهرم در معاملات آتی نیز حایز اهمیت فراوان است، در غیراین صورت نمی‌توان اهرم را بهعنوان مزیت این معاملات برشمرد و باید آن را در زمره معایب بگنجانیم.
مدیریت سررسید قراردادها: معاملاتی که در بازارهای آتی انجام می‌شود هرکدام سررسید خاص و مشخص دارند و به همین دلیل توجه به سررسید آن‌ها مهم است، قیمت قراردادها می‌تواند با نزدیک شدن به سررسید با کاهش همراه شود و معامله‌گران حرفه‌ای برای جلوگیری از ضرر، همواره به سررسیدها توجه ویژه دارند و غالبا با نزدیک شدن به تاریخ سررسید، قراردادهای خود را به یک قرارداد طولانی‌تر منتقل می‌کنند.
تحویل فیزیکی: عدم توجه به زمان سررسید می‌تواند ریسک تحویل فیزیکی برای آن دسته از افرادی که صرفا به دید معامله و کسب سود به قراردادهای آتی نگاه می‌کنند را در پی داشته باشد. چنانچه افراد قبل از تاریخ سررسید موقعیت‌های خود را نبندند یا با موقعیت دیگری جابه‌جا نکنند، ناچار به تحویل فیزیکی کالای خود می‌شوند و باید قیمت توافقی قرارداد را پرداخت کنند.
سخن پایانی و جمع‌بندی
قرارداد آتی توافقی میان خریدار و فروشنده برای معامله یک کالا، اوراق یا سایر دارایی‌ها در آینده است. در این نوع قرارداد خریدار و فروشنده کالا در مورد قیمت و سایر شرایط مرتبط به توافق یکسانی می‌رسند و در جایگاه‌‌های خود قرار می‌گیرند. قراردادهای آتی به خریداران و فروشندگان این امکان را می‌دهد که از نوسان قیمت‌ها سود کنند و بتوانند ریسک معاملات را کنترل کنند.
