قراردادهای آتی
قراردادهای آتی چیست؟+ نحوه دریافت کدمعاملاتی آتی
معاملات آتی نوعی از قراردادهای مشتقه هستند که به سبب شیوه معاملاتی که در این بازار به‌صورت 2طرفه جریان دارد از جذابیت بالایی برخوردار است. مکانیزم انجام معاملات آتی به این صورت پیش می‌رود که یک دارایی خاص با قیمت مشخص با سررسیدی در آینده مورد معامله قرار می‌گیرد. یعنی فروشنده در آن متعهد می‌شود که در تاریخ معینی در آینده، مقدار مشخصی از یک کالا که با نام «دارایی پایه» شناخته می‌شود را به قیمتی که امروز با خریدار تعیین می‌کنند به فروش برساند؛ در مقابل، خریدار نیز تعهد دارد که آن کالا را با همان مشخصات خریداری کند.
دارایی پایه
اصطلاحا در قراردادهای آتی، کالا یا دارایی که قرارداد آتی برروی آن منتشر می‌شود را دارایی پایه می‌گویند. در بورس کالای ایران قراردادهای آتی برروی محصولاتی از جمله نقره، زعفران نگین، زعفران پوشال، زیره سبز، پسته، صندوق طلا و شمش طلا راه‌اندازی شده است.
مراحل دریافت کدمعاملاتی
1-مراجعه به یکی از کارگزاران دارای مجوز معاملاتی قراردادهای آتی و ارایه مدارک هویتی
2-افتتاح حساب‌های عملیاتی و تکمیل و امضای فرم‌های مربوطه
3- تایید مدارک توسط کارگزار، بررسی و تایید مدارک توسط بورس کالا و صدور کد معاملاتی
4-عقد قرارداد و دریافت مجوز دسترسی به معاملات برخط در صورت تایید کارگزار
نکته: جهت صدور کد معاملاتی مشتقه، داشتن کد سهامداری بورس اوراق بهادار الزامی است.
حساب عملیاتی چیست؟
حساب عملیاتی مشتری، حساب بانکی‌ای است که جهت تسویه وجوه توسط اتاق پایاپای مورد استفاده قرار می‌گیرد و وجه تضمین اولیه، باید در این حساب واریز شود. این حساب با عنوان «حساب در اختیار بورس کالا» در بانک‌های مورد تایید بورس کالای ایران، برای مشتریان متقاضی انجام معاملات قراردادهای آتی افتتاح می‌شود. تفاوت این حساب با سایر حساب‌های مشتری در این است که مشتری صرفا قادر به واریز وجه و همچنین مشاهده اطلاعات مربوط به حساب است و حق برداشت از آن در اختیار اتاق پایاپای است. چنانچه مشتری بخواهد از حساب در اختیار برداشت وجه داشته باشد باید درخواست خود را به صورت کتبی به کارگزاری ارایه نماید.
معاملات برخط قراردادهای آتی
تمامی مشتریان حقیقی و حقوقی دارای کدمعاملاتی قراردادهای آتی در شرکت بورس کالای ایران می‌توانند با داشتن شرایطی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم معاملات را به‌صورت آنلاین و از طریق کد معاملات برخط انجام دهند. این شرایط بدین شرح است:
1-حداقل 18 سال سن
2-داشتن حداقل مدرک دیپلم
3-ارایه مدارکی که کارگزار از آن‌ها می‌خواهد
توضیحات مربوط به نماد معاملاتی
نمادهای معاملاتی در این بازار متشکل از نام قرارداد، ماه و سال سررسید قرارداد است. برای مثال نماد ETCMO03 را در نظر بگیرید؛ ETC نشان‌دهنده قراردادهای آتی صندوق طلا، MO نشان‌دهنده مرداد و 03 نشانه سال 1403 است. اگر برای یک نوع کالا چند سررسید مختلف وجود داشته باشد نام آن نماد خاص را با سررسیدهای مختلف برروی تابلو مشاهده خواهید کرد.
وجه تضمین قراردادهای آتی
بورس کالای ایران به منظور پوشش و مدیریت ریسک معاملات، اتاق پایاپای را مسوول رسیدگی به امور مربوطه کرده است؛ به این ترتیب که اتاق پایاپای مبلغی را تحت عنوان وجه تضمین اولیه، برای انجام معامله و اخذ موقعیت تعهدی باز خرید یا فروش تعیین می‌کند. این مبلغ در طول دوره معاملاتی قراردادهای آتی ثابت نیست و همراه با نوسانات قیمتی بازار تغییر می‌کند. بورس کالا موظف است هرگونه تغییر در وجه تضمین را 2روز کاری قبل از جلسه معاملاتی به اطلاع کارگزاران برساند.
وجه تضمین اولیه
وجه تضمینی است که در ابتدا برای اخذ موقعیت تعهدی، جهت تضمین ایفای تعهدات مشتریان باید در حساب در اختیار بورس واریز شود. همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم این مبلغ ثابت نخواهد بود و امکان تغییر در رقم آن وجود دارد. پیش از ثبت سفارش، مشتری باید وجه تضمین اولیه را متناسب با تعداد قرارداد آتی که می‌خواهد اخذ نماید، به حساب عملیاتی خود واریز کند و به کارگزار جهت به روزرسانی این حساب اطلاع دهد.
وجه تضمین اولیه به ازای هر موقعیت هم‌جهت از مشتری دریافت می‌شود. به این معنی که در معاملات یک نوع دارایی پایه برای اخذ هر موقعیت جدید خرید یا فروش واریز مبلغ وجه تضمین برای هر موقعیت اجباری است مگر اینکه موقعیتی به جهت پوشش موقعیت قبلی که غیرهم‌جهت با آن است، گرفته شود؛ در این صورت لازم به پرداخت دوباره وجه تضمین نیست. این موضوع تا زمانی که تعداد موقعیت‌های غیر هم‌جهت در نمادهای مختلف با هم برابر باشند کارایی دارد ولی اگر موقعیت غیرهم‌جهت نسبت به موقعیت اصلی بیشتر باشد باید نسبت به واریز وجه تضمین اضافه‌تر اقدام کند.
حداقل وجه تضمین برای حفظ هر موقعیت هم‌جهت در حساب عملیاتی مشتری برابر است با 70درصد مبلغ وجه تضمین اولیه.
معنای کال مارجین در معاملات آتی چیست؟
همواره باید در حساب دراختیار سرمایه‌گذار مبلغی تحت عنوان «حداقل وجه تضمین» که همان 70 درصد کل وجه تضمین است، موجود باشد. درصورتی که سپرده سرمایه‌گذار از حداقل وجه تضمین کمتر باشد اصطلاحا کال مارجین(call margin) شده و در این شرایط سرمایه‌گذار ملزم به واریز وجه تا سطح وجه تضمین لازم یا بستن موقعیت خود خواهد بود. مبلغی که معامله‌گر در این شرایط واریز می‌کند با نام «سپرده جبرانی» شناخته می‌شود. اگر سپرده جبرانی به حساب در اختیار واریز نشود، کارگزاری به صورت خودکار اقدام به بستن موقعیت سرمایه‌گذار و جبران ضرر و زیان خود کرده و مابقی مانده حساب را برای شخص واریز می‌کند.
نحوه انجام معامله
مشتری پس از واریز وجه تضمین اولیه به حساب دراختیار خود و بهروزرسانی آن توسط کارگزار، می‌تواند اقدام به اخذ موقعیت معاملاتی باز خرید یا باز فروش کند. باتوجه به اینکه قراردادهای آتی ماهیت تعهدی دارند، فرد در زمان اخذ موقعیت تعهدی باز و تا زمانی که آن را نبسته باشد، ملزم به ایفای تعهدات مربوط به آن موقعیت است.
معنای موقعیت تعهدی باز
کسی که در معاملات قراردادهای آتی اقدام به اخذ موقعیت خرید یا فروش می‌کند، تا زمانی که موقعیت خود را نبسته باشد به صورت روزانه براساس قیمت تسویه هر روز عایدی مثبت یا منفی خواهد داشت.
موقعیت تعهدی خرید
شخصی که قرارداد آتی را می‌خرد و خود را متعهد به خرید دارایی پایه براساس ضوابط بورس در تاریخ معین می‌نماید، موقعیت تعهدی خرید اخذ کرده است. برای اخذ موقعیت خرید در قراردادهای آتی الزاما نیاز به دارا بودن کل ارزش قرارداد نیستید، دارا بودن وجه تضمین اولیه برای انجام معامله کافی است. اما اگر موقعیت خرید خود را تا روز سررسید نگه دارید ملزم به واریز ارزش کل قرارداد خواهید بود.
موقعیت تعهدی فروش
فردی که قرارداد آتی را می‌فروشد و خود را متعهد می‌کند که یک دارایی پایه را در تاریخ مشخص به فروش برساند، موقعیت تعهدی فروش اخذ کرده است. برای اخذ موقعیت فروش در قراردادهای آتی لزومی به داشتن دارایی پایه ندارید و وجه تضمین اولیه کفایت می‌کند اما اگر مشتری موقعیت فروش خود را تا روز سررسید نگهداری کند ملزم به دارا بودن دارایی پایه خواهد بود.
چگونه از تعهدات خود خارج شویم؟
در هر موقعیت بازی که دارید (خرید یا فروش) می‌توانید تا یک روز قبل از رسیدن سررسید با اتخاذ یک موقعیت عکس، قرارداد خود را واگذار کنید و از آن خارج شوید.
میزان حجم هر سفارش در قراردادهای آتی
در زمان ثبت سفارش هرشخص می‌تواند حداکثر 25قرارداد در هر سفارش داشته باشد و چنانچه بخواهد بیش از این مقدار سفارش ثبت کند باید در مراحل جداگانه اقدام نماید. برای مثال برای ثبت سفارش 30تایی باید در 2مرحله جداگانه با حجم کمتر از 25، سفارشات به ثبت برسد.
قیمت تسویه روزانه
قیمتی است که در پایان هر جلسه معاملاتی محاسبه خواهد شد. طریقه محاسبه قیمت تسویه روزانه به این صورت است که میانگین وزنی قیمت 30درصد از حجم معاملات انجام شده منتهی به پایان آخرین جلسه معاملاتی در هر روز معاملاتی است. براساس این قیمت، کلیه معاملات انجام شده و موقعیت‌های تعهدی باز مشتریان تسویه و بهروزرسانی خواهد شد.
برمبنای قیمت تسویه روزانه که کشف می‌شود، سود یا زیان به دست آمده در موقعیتی که معامله‌گر اتخاذ کرده، توسط اتاق پایاپای در پایان جلسه معاملاتی به حساب عملیاتی مشتری واریز یا از آن کسر می‌شود.
نظر به اینکه سود و زیان بازار آتی به صورت روزانه محاسبه می‌شود، درصورتی که سرمایه‌گذار سود کسب کند، باید سود آن در پاای روز از حساب طرف مقابل معامله کسر شود ، به همین دلیل معامله‌گران این بازار برای تسویه روزانه وجوه خود باید «حساب در اختیار» به بورس اعلام کنند.
چگونگی تحویل کالا در قراردادهای آتی
در تاریخ سررسید قرارداد، به خریداری که تمایل به دریافت کالا دارد، گواهی سپرده کالایی داده می‌شود. این گواهی نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداری است توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می‌شود. به این ترتیب در صورتی که شما خریدار قرارداد آتی باشید، در تاریخ سررسید گواهی سپرده کالایی دریافت می‌کنید و با مراجعه به انبارهای تعیین شده توسط بورس، کالای مورد نظر را به صورت فیزیکی تحویل می‌گیرید.
چنانچه شما فروشنده قراردادآتی باشید و بخواهید وارد مراحل تحویل شوید، باید در تاریخ سررسید به میزان قرارداد گواهی سپرده کالایی در اختیار داشته باشید، این گواهی در زمان سررسید از حساب شما کسر و به حساب خریدار انتقال داده می‌شود.
وجود اهرم مالی در معاملات آتی به چه معناست؟
احتمالا شنیده‌اید که گفته می‌شود معاملات در بازار آتی با کمک اهرم مالی انجام می‌شود اما معنای آن را ندانید. ما در اینجا با یک مثال توضیح می‌دهیم که اهرم مالی چه معنایی دارد.
فرض کنید شما در بازار سهام قدرت خرید 100میلیون تومانی دارید اگر سهامی که می‌خرید با رشد 50درصدی قیمت همراه شود ارزش دارایی شما به 150میلیون تومان خواهد رسید. حالا اگر دارایی 100میلیون تومانی خود را در بازار آتی سرمایه‌گذاری کنید و اهرم مالی در نظر گرفته شده در آن معامله 5برابر باشد، شما امکان انجام معامله به میزان 5برابر اصل سرمایه را دارید در این حالت به صورت غیرواقعی سرمایه شما 500میلیون تومان است؛ به تبعیت از این موضوع سود 50درصدی هم 4برابر خواهد شد و در صورت کسب سود از این معامله سود شما 250میلیون تومان خواهد شد با این تفاسیر با وجود اهرم 5برابری شما توانستید معادل 5برابر سود روش اول کسب کنیم.
نکته:اهرم مالی تابع وجه تضمین اولیه قراردادها است و بورس کالا براساس ارزش معاملات و عرضه و تقاضا در هر قرارداد آتی، ممکن است وجه تضمین را در طول زمان تغییر دهد.
سخن پایانی
معاملات آتی که به گستردگی بیشتری در دنیا دنبال می‌شود و به صورت محدود در ایران برروی برخی از کالاها جریان دارد، جذاب، پرسود و پرریسک هستند. ورود به این بازار می‌تواند سود تحلیلی شما را چندبرابر کند اما رسیدن به این سود چندبرابری آسان نیست و برای رسیدن به آن باید آزمون و خطاها و تجربه‌هایی را در بازاری که قصد ورود به معاملات آتی آن دارید، کسب کنید تا درنهایت به نتیجه دلخواه خود برسید.
معاملات آتی نوعی از قراردادهای مشتقه هستند که به سبب شیوه معاملاتی که در این بازار به‌صورت 2طرفه جریان دارد از جذابیت بالایی برخوردار است. مکانیزم انجام معاملات آتی به این صورت پیش می‌رود که یک دارایی خاص با قیمت مشخص با سررسیدی در آینده مورد معامله قرار می‌گیرد. یعنی فروشنده در آن متعهد می‌شود که در تاریخ معینی در آینده، مقدار مشخصی از یک کالا که با نام «دارایی پایه» شناخته می‌شود را به قیمتی که امروز با خریدار تعیین می‌کنند به فروش برساند؛ در مقابل، خریدار نیز تعهد دارد که آن کالا را با همان مشخصات خریداری کند.
دارایی پایه
اصطلاحا در قراردادهای آتی، کالا یا دارایی که قرارداد آتی برروی آن منتشر می‌شود را دارایی پایه می‌گویند. در بورس کالای ایران قراردادهای آتی برروی محصولاتی از جمله نقره، زعفران نگین، زعفران پوشال، زیره سبز، پسته، صندوق طلا و شمش طلا راه‌اندازی شده است.
مراحل دریافت کدمعاملاتی
1-مراجعه به یکی از کارگزاران دارای مجوز معاملاتی قراردادهای آتی و ارایه مدارک هویتی
2-افتتاح حساب‌های عملیاتی و تکمیل و امضای فرم‌های مربوطه
3- تایید مدارک توسط کارگزار، بررسی و تایید مدارک توسط بورس کالا و صدور کد معاملاتی
4-عقد قرارداد و دریافت مجوز دسترسی به معاملات برخط در صورت تایید کارگزار
نکته: جهت صدور کد معاملاتی مشتقه، داشتن کد سهامداری بورس اوراق بهادار الزامی است.
حساب عملیاتی چیست؟
حساب عملیاتی مشتری، حساب بانکی‌ای است که جهت تسویه وجوه توسط اتاق پایاپای مورد استفاده قرار می‌گیرد و وجه تضمین اولیه، باید در این حساب واریز شود. این حساب با عنوان «حساب در اختیار بورس کالا» در بانک‌های مورد تایید بورس کالای ایران، برای مشتریان متقاضی انجام معاملات قراردادهای آتی افتتاح می‌شود. تفاوت این حساب با سایر حساب‌های مشتری در این است که مشتری صرفا قادر به واریز وجه و همچنین مشاهده اطلاعات مربوط به حساب است و حق برداشت از آن در اختیار اتاق پایاپای است. چنانچه مشتری بخواهد از حساب در اختیار برداشت وجه داشته باشد باید درخواست خود را به صورت کتبی به کارگزاری ارایه نماید.
معاملات برخط قراردادهای آتی
تمامی مشتریان حقیقی و حقوقی دارای کدمعاملاتی قراردادهای آتی در شرکت بورس کالای ایران می‌توانند با داشتن شرایطی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم معاملات را به‌صورت آنلاین و از طریق کد معاملات برخط انجام دهند. این شرایط بدین شرح است:
1-حداقل 18 سال سن
2-داشتن حداقل مدرک دیپلم
3-ارایه مدارکی که کارگزار از آن‌ها می‌خواهد
توضیحات مربوط به نماد معاملاتی
نمادهای معاملاتی در این بازار متشکل از نام قرارداد، ماه و سال سررسید قرارداد است. برای مثال نماد ETCMO03 را در نظر بگیرید؛ ETC نشان‌دهنده قراردادهای آتی صندوق طلا، MO نشان‌دهنده مرداد و 03 نشانه سال 1403 است. اگر برای یک نوع کالا چند سررسید مختلف وجود داشته باشد نام آن نماد خاص را با سررسیدهای مختلف برروی تابلو مشاهده خواهید کرد.
وجه تضمین قراردادهای آتی
بورس کالای ایران به منظور پوشش و مدیریت ریسک معاملات، اتاق پایاپای را مسوول رسیدگی به امور مربوطه کرده است؛ به این ترتیب که اتاق پایاپای مبلغی را تحت عنوان وجه تضمین اولیه، برای انجام معامله و اخذ موقعیت تعهدی باز خرید یا فروش تعیین می‌کند. این مبلغ در طول دوره معاملاتی قراردادهای آتی ثابت نیست و همراه با نوسانات قیمتی بازار تغییر می‌کند. بورس کالا موظف است هرگونه تغییر در وجه تضمین را 2روز کاری قبل از جلسه معاملاتی به اطلاع کارگزاران برساند.
وجه تضمین اولیه
وجه تضمینی است که در ابتدا برای اخذ موقعیت تعهدی، جهت تضمین ایفای تعهدات مشتریان باید در حساب در اختیار بورس واریز شود. همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم این مبلغ ثابت نخواهد بود و امکان تغییر در رقم آن وجود دارد. پیش از ثبت سفارش، مشتری باید وجه تضمین اولیه را متناسب با تعداد قرارداد آتی که می‌خواهد اخذ نماید، به حساب عملیاتی خود واریز کند و به کارگزار جهت به روزرسانی این حساب اطلاع دهد.
وجه تضمین اولیه به ازای هر موقعیت هم‌جهت از مشتری دریافت می‌شود. به این معنی که در معاملات یک نوع دارایی پایه برای اخذ هر موقعیت جدید خرید یا فروش واریز مبلغ وجه تضمین برای هر موقعیت اجباری است مگر اینکه موقعیتی به جهت پوشش موقعیت قبلی که غیرهم‌جهت با آن است، گرفته شود؛ در این صورت لازم به پرداخت دوباره وجه تضمین نیست. این موضوع تا زمانی که تعداد موقعیت‌های غیر هم‌جهت در نمادهای مختلف با هم برابر باشند کارایی دارد ولی اگر موقعیت غیرهم‌جهت نسبت به موقعیت اصلی بیشتر باشد باید نسبت به واریز وجه تضمین اضافه‌تر اقدام کند.
حداقل وجه تضمین برای حفظ هر موقعیت هم‌جهت در حساب عملیاتی مشتری برابر است با 70درصد مبلغ وجه تضمین اولیه.
معنای کال مارجین در معاملات آتی چیست؟
همواره باید در حساب دراختیار سرمایه‌گذار مبلغی تحت عنوان «حداقل وجه تضمین» که همان 70 درصد کل وجه تضمین است، موجود باشد. درصورتی که سپرده سرمایه‌گذار از حداقل وجه تضمین کمتر باشد اصطلاحا کال مارجین(call margin) شده و در این شرایط سرمایه‌گذار ملزم به واریز وجه تا سطح وجه تضمین لازم یا بستن موقعیت خود خواهد بود. مبلغی که معامله‌گر در این شرایط واریز می‌کند با نام «سپرده جبرانی» شناخته می‌شود. اگر سپرده جبرانی به حساب در اختیار واریز نشود، کارگزاری به صورت خودکار اقدام به بستن موقعیت سرمایه‌گذار و جبران ضرر و زیان خود کرده و مابقی مانده حساب را برای شخص واریز می‌کند.
نحوه انجام معامله
مشتری پس از واریز وجه تضمین اولیه به حساب دراختیار خود و بهروزرسانی آن توسط کارگزار، می‌تواند اقدام به اخذ موقعیت معاملاتی باز خرید یا باز فروش کند. باتوجه به اینکه قراردادهای آتی ماهیت تعهدی دارند، فرد در زمان اخذ موقعیت تعهدی باز و تا زمانی که آن را نبسته باشد، ملزم به ایفای تعهدات مربوط به آن موقعیت است.
معنای موقعیت تعهدی باز
کسی که در معاملات قراردادهای آتی اقدام به اخذ موقعیت خرید یا فروش می‌کند، تا زمانی که موقعیت خود را نبسته باشد به صورت روزانه براساس قیمت تسویه هر روز عایدی مثبت یا منفی خواهد داشت.
موقعیت تعهدی خرید
شخصی که قرارداد آتی را می‌خرد و خود را متعهد به خرید دارایی پایه براساس ضوابط بورس در تاریخ معین می‌نماید، موقعیت تعهدی خرید اخذ کرده است. برای اخذ موقعیت خرید در قراردادهای آتی الزاما نیاز به دارا بودن کل ارزش قرارداد نیستید، دارا بودن وجه تضمین اولیه برای انجام معامله کافی است. اما اگر موقعیت خرید خود را تا روز سررسید نگه دارید ملزم به واریز ارزش کل قرارداد خواهید بود.
موقعیت تعهدی فروش
فردی که قرارداد آتی را می‌فروشد و خود را متعهد می‌کند که یک دارایی پایه را در تاریخ مشخص به فروش برساند، موقعیت تعهدی فروش اخذ کرده است. برای اخذ موقعیت فروش در قراردادهای آتی لزومی به داشتن دارایی پایه ندارید و وجه تضمین اولیه کفایت می‌کند اما اگر مشتری موقعیت فروش خود را تا روز سررسید نگهداری کند ملزم به دارا بودن دارایی پایه خواهد بود.
چگونه از تعهدات خود خارج شویم؟
در هر موقعیت بازی که دارید (خرید یا فروش) می‌توانید تا یک روز قبل از رسیدن سررسید با اتخاذ یک موقعیت عکس، قرارداد خود را واگذار کنید و از آن خارج شوید.
میزان حجم هر سفارش در قراردادهای آتی
در زمان ثبت سفارش هرشخص می‌تواند حداکثر 25قرارداد در هر سفارش داشته باشد و چنانچه بخواهد بیش از این مقدار سفارش ثبت کند باید در مراحل جداگانه اقدام نماید. برای مثال برای ثبت سفارش 30تایی باید در 2مرحله جداگانه با حجم کمتر از 25، سفارشات به ثبت برسد.
قیمت تسویه روزانه
قیمتی است که در پایان هر جلسه معاملاتی محاسبه خواهد شد. طریقه محاسبه قیمت تسویه روزانه به این صورت است که میانگین وزنی قیمت 30درصد از حجم معاملات انجام شده منتهی به پایان آخرین جلسه معاملاتی در هر روز معاملاتی است. براساس این قیمت، کلیه معاملات انجام شده و موقعیت‌های تعهدی باز مشتریان تسویه و بهروزرسانی خواهد شد.
برمبنای قیمت تسویه روزانه که کشف می‌شود، سود یا زیان به دست آمده در موقعیتی که معامله‌گر اتخاذ کرده، توسط اتاق پایاپای در پایان جلسه معاملاتی به حساب عملیاتی مشتری واریز یا از آن کسر می‌شود.
نظر به اینکه سود و زیان بازار آتی به صورت روزانه محاسبه می‌شود، درصورتی که سرمایه‌گذار سود کسب کند، باید سود آن در پاای روز از حساب طرف مقابل معامله کسر شود ، به همین دلیل معامله‌گران این بازار برای تسویه روزانه وجوه خود باید «حساب در اختیار» به بورس اعلام کنند.
چگونگی تحویل کالا در قراردادهای آتی
در تاریخ سررسید قرارداد، به خریداری که تمایل به دریافت کالا دارد، گواهی سپرده کالایی داده می‌شود. این گواهی نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداری است توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می‌شود. به این ترتیب در صورتی که شما خریدار قرارداد آتی باشید، در تاریخ سررسید گواهی سپرده کالایی دریافت می‌کنید و با مراجعه به انبارهای تعیین شده توسط بورس، کالای مورد نظر را به صورت فیزیکی تحویل می‌گیرید.
چنانچه شما فروشنده قراردادآتی باشید و بخواهید وارد مراحل تحویل شوید، باید در تاریخ سررسید به میزان قرارداد گواهی سپرده کالایی در اختیار داشته باشید، این گواهی در زمان سررسید از حساب شما کسر و به حساب خریدار انتقال داده می‌شود.
وجود اهرم مالی در معاملات آتی به چه معناست؟
احتمالا شنیده‌اید که گفته می‌شود معاملات در بازار آتی با کمک اهرم مالی انجام می‌شود اما معنای آن را ندانید. ما در اینجا با یک مثال توضیح می‌دهیم که اهرم مالی چه معنایی دارد.
فرض کنید شما در بازار سهام قدرت خرید 100میلیون تومانی دارید اگر سهامی که می‌خرید با رشد 50درصدی قیمت همراه شود ارزش دارایی شما به 150میلیون تومان خواهد رسید. حالا اگر دارایی 100میلیون تومانی خود را در بازار آتی سرمایه‌گذاری کنید و اهرم مالی در نظر گرفته شده در آن معامله 5برابر باشد، شما امکان انجام معامله به میزان 5برابر اصل سرمایه را دارید در این حالت به صورت غیرواقعی سرمایه شما 500میلیون تومان است؛ به تبعیت از این موضوع سود 50درصدی هم 4برابر خواهد شد و در صورت کسب سود از این معامله سود شما 250میلیون تومان خواهد شد با این تفاسیر با وجود اهرم 5برابری شما توانستید معادل 5برابر سود روش اول کسب کنیم.
نکته:اهرم مالی تابع وجه تضمین اولیه قراردادها است و بورس کالا براساس ارزش معاملات و عرضه و تقاضا در هر قرارداد آتی، ممکن است وجه تضمین را در طول زمان تغییر دهد.
سخن پایانی
معاملات آتی که به گستردگی بیشتری در دنیا دنبال می‌شود و به صورت محدود در ایران برروی برخی از کالاها جریان دارد، جذاب، پرسود و پرریسک هستند. ورود به این بازار می‌تواند سود تحلیلی شما را چندبرابر کند اما رسیدن به این سود چندبرابری آسان نیست و برای رسیدن به آن باید آزمون و خطاها و تجربه‌هایی را در بازاری که قصد ورود به معاملات آتی آن دارید، کسب کنید تا درنهایت به نتیجه دلخواه خود برسید.
