قرارداد آتی شمش طلا
قراردادهای آتی در ایران از سال 1387 با معاملات سکه طلا آغاز شد و پس از 10سال در سال1397 متوقف شد. قراردادهای آتی طلا این بار با محوریت شمش طلا از سال 1402 شروع شد و بری فعالان بازار طلای آتی اتفاقات خوبی را رقم زد.
معامله آتی شمش طلا در بستر بازار ابزارهای مشتقه بورس کالا برگزار می‌شود و در ادامه به بیان جزییات دقیق این معامله خواهیم پرداخت.
ورود به معامله آتی شمش طلا
برای شروع معامله آتی شمش طلا، مشتریانی که قبلا گواهی سپرده شمش طلا معامله می‌کردند، در صورتی که قبلا حساب در اختیار بورس معرفی و کد بورسی خود را اعلام کرده باشند، می‌توانند در معاملات قراردادهای آتی شمش طلا نیز فعالیت کنند. همچنین افرادی که قبلا در قرارداد مشتقه زعفران، صندوق طلا و یا نقره فعالیت داشته‌اند، نیازی به دریافت کد جدید ندارند و با همان کد مشتقه می‌توانند معاملات قراردادهای آتی شمش طلا را نیز انجام دهند.
حساب در اختیار بورس چیست؟
حساب در اختیار بورس یک حساب بانکی به نام مشتری است که جهت تسویه وجوه توسط اتاق پایاپای مورد استفاده قرار می‌گیرد. وجه تضمین اولیه، باید در این حساب موجود باشد. این حساب، تحت عنوان «حساب دراختیار بورس کالا» در بانک‌های مورد تایید بورس کالای ایران (ملت، سامان و رفاه)، برای مشتریان متقاضی انجام معاملات قراردادهای مشتقه، افتتاح می‌شود. شرایط این حساب به این شکل است که مشتری صرفا قادر به واریز وجه و همچنین مشاهده اطلاعات مربوط به حساب است و حق برداشت از حساب مذکور در اختیار بورس کالا خواهد بود. چنانچه مشتری قصد برداشت وجه از این حساب را داشته باشد، باید فرم مربوط به درخواست وجه را تکمیل و آن را به کارگزاری ارایه کند.
برآورد مقدار طلا در قراردادهای آتی شمش
قراردادهای آتی جزیی از قراردادهای مشتقه هستند، در قرارداد مشتقه وابسته به اینکه چه محصولی قرار است معامله شود یک دارایی پایه درنظر گرفته می‌شود. در قرارداد آتی شمش طلا دارایی پایه به صورت واحدهای گواهی سپرده از شمش طلا است.
هر قرارداد مشتقه شمش طلا برابر یک گرم است، درحالی که گواهی شمش طلا برابر 0.1گرم است. یعنی هر گواهی یک دهم هر قرارداد مشتقه است به این ترتیب درصورتی که فروشنده قرارداد مشتقه به منظور پوشش ریسک یا شرکت در فرآیند تحویل قصد خرید گواهی سپرده داشته باشد باید 10برابر هر قرارداد مشتقه، گواهی سپرده کالایی در اختیار داشته باشد.
مکانیزم قرارداد آتی شمش طلا
قراردادی است که بر مبنای آن خریدار تعهد می‌دهد در زمان مشخص در آینده مثلا یک ماه بعد یک گرم شمش طلای خام را با قیمت مشخص از فروشنده بخرد و فروشنده نیز متعهد می‌شود در همان زمان براساس مندرجات قرارداد یک گرم طلا را به خریدار بفروشد. همانطور که در بالا اشاره کردیم اندازه قرارداد آتی شمش طلا برابر 10واحد گواهی سپرده شمش طلا خواهد بود.
مزایای قرارداد آتی شمش طلا
- قرارداد شمش از طریق مکانیسم‌های مبادله در بورس به مشارکت‌کنندگان در این بازار اجازه می‌دهد تا با سرمایه‌گذاری برروی حرکت‌های پیش‌بینی شده قیمت، در موقعیت‌های خرید یا فروش قرار بگیرند و به این طریق ریسک معاملات را کنترل کنند.
- قرارداد آتی شمش به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا با سرمایه کمتر، ارزش بیشتری از طلا را دراختیار بگیرند.
- شناخت ریسک‌های مرتبط با معاملات آتی شمش طلا بسیار حایز اهمیت است. نوسانات قیمتی طلا می‌تواند منجر به سود یا زیان قابل توجه شود و معامله‌گران باید هنگام مدیریت اهرم احتیاط کنند.
- اصلی‌ترین کارکرد قراردادهای آتی شمش طلا، پوشش ریسک فعالان بازار طلا نسبت به تغییرات قیمت طلا در آینده است. همچنین این ابزار امکان سرمایه‌گذاری اهرمی را فراهم می‌کند و از این رو می‌تواند برای فعالان بازار سرمایه به جهت متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری جذاب باشد.
- عموم افرادی که تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار طلا دارند امکان حضور در این بازار و کسب منفعت بدون درگیر شدن در مبادله فیزیکی طلا را خواهند داشت.
